ATATÃœRK VE KÄ°TAP

Ä°brahim Sanalp

ibrahim@kestelyore.com

     Atatürk, kitap okurken, yazarın düşüncesine katıldığı cümlelerin, paragrafların altını kırmızı kalemle çiziyor. Katılmadığı bölümleri ise mavi kalemle çiziyor. Önemli bulduÄŸu paragrafın yanına xx iÅŸareti koyuyor. Çok önemli bulduÄŸu paragrafın yanına xxx iÅŸareti koyuyor.

     OkuduÄŸu kitapların üstüne kurÅŸun kalemle notlar yazdı. Genellikle kitapları masa başında okudu. Nereye gitse kitaplarıyla gitti. SavaÅŸta, cephede kitap okumaya zaman buldu.

     SavaÅŸ bitti. Åžimdi, kitap okuyarak, kültür-sanat mücadelemizi sürdüreceÄŸiz, dedi.

     Büyük öğrenme isteÄŸi vardı. Fransızca kitaplara meraklıydı.  1233 tarih kitabı okudu. Nuri Ulusu’ya göre, Karl Marks’ı da okudu. 388 edebiyat kitabı okudu. 212 Güzel Sanatlar kitabı okudu. Din konusunda 161 kitap okudu. YaÅŸamı boyunca 4289 kitap okudu. Dede Korkut Hikayeleri, baÅŸucu kitabıydı.

     Atatürk çok kitap okuyarak, kütüphane ve kitaba önem verdiÄŸini gösterdi. Çok kitap okuyan, Kütüphaneler Haftası’nı daha iyi anlar.

     1716 yılında Åžehit Ali PaÅŸa, Petrovaradin Savaşı’nda ÅŸehit düştü. Kitap koleksiyonu müsadere edildi. Åžeyhülislam Ebu Ä°shak Ä°smail’den fetva alındı. Bu fetvaya göre kütüphanelerdeki kitaplarda aklın/felsefenin bulunması gereksizdi. Tarih, edebiyat, matematik vs. kitaplar caiz deÄŸildi. Ä°slam hukukuna göre, caiz olmayan kitapların sonu yakılmak olmalıydı. Kütüphanelerde sadece dini kitaplar bulunmalıydı.

     Bu fetva sonucunda, müspet bilimlere dair kitaplar cami kütüphanelerinden çıkarıldı. Dini kitaplar dışındaki eserlere şüpheyle bakılır oldu. Halk kitaptan korktu. Caminin dünya ile bağı azaldı.

     Kitap sadece eÄŸitim-öğrenim aracı olarak görüldü. Milli Kütüphane kurma çalışmaları, cılız kaldı. Halka göre din kitapları dışındaki kitaplar caiz deÄŸildi.

     Yazarların, düşünürlerin kitap yazması, çeviri, uyarlama yapması dili, kültürü zenginleÅŸtirir. Ahmet Vefik PaÅŸa, Molier’den tiyatro kitaplarını, uyarlama yaparak çeviri yaptı.

     Mustafa Kemal Atatürk, Fransızcadan Piyadenin EÄŸitimi için kitap çevirisi yaptı.

     Bilginin bütününden faydalanmalıyız. Bilgi bütünlüğüne ait kitaplar, kütüphanelerde okuyucuya sunulmalıdır.

     KiÅŸi başına en çok kitap okuyan toplum Japonlardır. Japonya sanayileÅŸmiÅŸ, bilginin bütününden faydalanan toplumdur. Örnek almalıyız.

Not: Bu yazı, Sözcü Gazetesi yazarı, Soner Yalçın’ın köşe yazısından faydalanarak yazıldı.